Kleine kinderen tot en met 3 jaar hebben nog geen besef van de dood, dat kunnen ze nog niet plaatsen. Maar ze voelen wel degelijk dat er iets aan de hand is, zelfs baby’s. Ze voelen dat aan je lichaamstaal en nemen emoties waar.
Als de ouders de kinderen verzorgen, maar daar eigenlijk even niet toe in staat zijn, voelen kleintjes dat. Ze reageren daar vaak heel fysiek op met buikpijn, overgeven en huilen. Ze hebben eigenlijk een veilige omgeving nodig en een hoop knuffels! Ze zijn gebaat bij ‘rust en regelmaat’ en vinden het fijn als ze, hoe klein ook, de waarheid weten en er bij betrokken worden. Soms kan het helpen om familie of vrienden in te schakelen die die veiligheid kunnen bieden.
Je kan kinderen erbij betrekken door ze bijvoorbeeld een tekening te laten maken. Als ze dat willen, kunnen ze die bij de overledene leggen. Vaak willen ze dan ook de overledene nog even aanraken en weten wat hij of zij aanheeft. Vooral sokken hebben een grote aantrekkingskracht!
Als kinderen bang zijn, komt dat omdat de ouders bang zijn. Probeer het niet over te brengen op je kind.
Ik heb eens samen met kleintjes de kist van oma volgelegd met oma’s lievelingskoekjes. Natuurlijk mochten de kindjes ook zo’n koekje, eerlijk alles verdeeld tussen hen en oma.
De kinderen vonden het volkomen normaal, de ouders stonden schuchter toe te kijken en kwamen langzaam steeds dichter bij de kist. De kinderen namen de ouders eigenlijk mee. Mooi om te zien!
Een mooi boekje voor hele kleintjes is Nijntje – Lieve oma Pluis